Patron

wizerunek Bolesława III Krzywoustego według obrazu Jana Matejki
wizerunek Bolesława III Krzywoustego według obrazu Jana Matejki; źródło Wikipedia

Bolesław III Krzywousty – książę Polski 1102 – 1138, w latach 1097 – 1107 panował na Śląsku, w Małopolsce i Ziemi Lubuskiej, podczas gdy jego brat Zbigniew w Wielkopolsce, a po śmierci ich ojca Władysława Hermana w 1102r. również na Mazowszu. Urodzony w 1085, zmarł w 1138.
Bolesław wygnał brata w 1107 i objął samodzielną władzę, w obronie Zbigniewa wystąpił cesarz niemiecki Henryk V i w 1109 roku dokonał najazdu na Polskę. Działania wojenne toczyły się na Śląsku (obrona Głogowa, Bytomia, Wrocławia) i po klęsce w bitwie na Psim Polu Niemcy wycofali się. Zbigniew wkrótce do Polski powrócił, jednak został przez brata oślepiony i wkrótce zmarł.
Bolesław Krzywousty odzyskał w roku 1116 Pomorze Gdańskie, a w latach 1121 – 1122 zhołdował Pomorze Zachodnie, czyniąc tamtejszego księcia Warcisława swym lennikiem. Przyczynił się do powtórnej chrystianizacji tych ziem. W 1117 miał miejsce nieudany bunt wojewody Skarbimira; pod koniec życia Bolesław musiał walczyć o utrzymanie niezależności polskiego Kościoła. Spotkanie w Merseburgu z cesarzem Lotarem III w 1135 potwierdziło niezależność polskiej organizacji kościelnej od arcybiskupstwa w Magdeburgu. Na jego dworze pisał Gall Anonim – pierwszy polski kronikopisarz.
W swym testamencie, zwanym również statutem, w 1138 roku Krzywousty wprowadził w Polsce zasadę senioratu. Wydzielił synom dziedziczne dzielnice (Władysławowi Wygnańcowi – Śląsk, Bolesławowi Kędzierzawemu – Wielkopolskę, Mieszkowi Staremu – Mazowsze), a najstarszy z Piastów miał być seniorem (princepsem) władającym dzielnicą senioralną – Małopolską i Pomorzem Gdańskim, i być zwierzchnikiem krewnych oraz książąt Pomorza Zachodniego. Zapoczątkowało to w Polsce okres rozbicia dzielnicowego zwanego również rozdrobnieniem feudalnym. Rozbicie dzielnicowe było częstą sytuacją w średniowiecznej Europie – występowało m.in. na Rusi i Węgrzech. Po śmierci Bolesława władzę jako książę zwierzchni objął Władysław III Wygnaniec.
z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Skip to content